Septembertelling breekt tal van records met bijzondere vogels

Een zeer gedenkwaardige telling! Op 11,7 km² (32 kavels) zijn 97 vogelsoorten gevonden, waarvan 34 soorten de hoogste dichtheid voor de maand september van de laatste 10 jaren lieten zien. Hieronder vallen 15 ‘superrecords’ (de hoogste dichtheden van alle herfst-/wintertellingen in 10 jaar). Een tweetal soorten was tijdens zulke tellingen zelfs nooit eerder aangetroffen in Meijendel: de Zwarte ooievaar en de Purperreiger.

Purperreiger. Foto: Louis Westgeest

In deze tijd van het jaar is nog nooit zo’n groot deel van Meijendel geteld, zijn er zo veel soorten waargenomen en sneuvelden zo veel records in vogeldichtheid. De weersomstandigheden eisen natuurlijk meteen een vermelding voor zich op. El Niño? Klimaatverandering? De aan de tellingen voorafgaande periode was bijzonder warm geweest en in het telweekend zelf bleef de temperatuur nog steeds hoger dan gemiddeld en was er nauwelijks wind, met als gevolg dat - bij mij althans - de stilte zo sereen was, dat ik bij aankomst begon te twijfelen of ik eigenlijk wel vogels zou aantreffen! Verder wordt natuurlijk de kans op meer vogelsoorten groter naarmate het telgebied uitgestrekter is en kunnen nieuw geïnventariseerde kavels ineens een kolonie of een elders in het terrein niet voorkomende soort inbrengen (denk aan Aalscholver en Huismus). En ten slotte zijn er relatief veel nieuwe en gemotiveerde tellers gestart. Een directe grote invloed op de dichtheid van vogelsoorten is daarvan echter niet te verwachten. Pogingen tot verklaring laat ik dus liever maar even achterwege. Een simpele greep uit de bevindingen op een rijtje vergt deze keer trouwens al ruimte genoeg.

Superrecords
Zonder enige correctie voor eventuele dubbeltellingen van eenzelfde vogel zijn de ‘superrecords’ voor de volgende vogelsoorten: Fuut, Aalscholver, Grote zilverreiger, Tafeleend, Wulp, Oeverloper, IJsvogel, Grote bonte specht, Tapuit, Glanskop, Putter, Kneu en de drie aparte vermeldenswaardigheden: de Zwarte ooievaar (in kavel 15), de Purperreiger (in kavel 1A en 2; waarschijnlijk dezelfde) en de Draaihals (in kavel 55). De maandrecords voor september die daar nog bij komen, zijn voor: Dodaars, Roerdomp, Canadese gans, Torenvalk, Waterral, Watersnip, Bokje (in kavel 13S), Houtsnip, Halsbandparkiet, Bosuil (in kavel 42), Kleine bonte specht, Grote gele kwikstaart, Witte kwikstaart, Merel, Zanglijster, Klapekster (juveniel in kavel 63), Huismus (9 in kavel 78/79; bij Hotel Duinoord), Keep en Appelvink (in kavel 83).

Zwarte ooievaar. Foto: Jan Westgeest

Enkele eenlingen
Opvallend lage dichtheden komen deze keer niet voor, maar enkele ‘eenlingen’ (soorten waarvan één enkel exemplaar is aangetroffen) zijn nog een eervolle vermelding waard: de Boomvalk (in kavel 3), de Bonte strandloper (in kavel 1A), de Tuinfluiter (in kavel 13S) en de Bonte vliegenvanger (in kavel 42).

Bij beschouwing van deze fraaie variatie aan soorten kom je al snel op de idee dat er kennelijk voedsel in overvloed aanwezig was: niet alleen de grote hoeveelheid insecten die rond of op je dwarrelden en de vruchten en zaden die de vogels toch ook niet konden zijn ontgaan, maar ook visjes en andere prooien voor bijvoorbeeld de futensoorten en de IJsvogel (15 waarnemingen incl. eventuele dubbeltellingen).

Tot slot een compliment voor de leden van de Vogelwerkgroep Meijendel voor de aanpak. Bij de wintertellingen staan de watervogels extra in de kijker en de werkgroep had zich dit jaar tot doel gesteld de kavels met open oppervlaktewater zoveel mogelijk te gaan tellen; ook gunstig voor SOVON. Dit voornemen is meteen de eerste keer waargemaakt. Er is een prestatie van formaat geleverd! Dat belooft iets voor het nieuwe telseizoen! Hulde en dank aan alle deelnemers!

Jan Westgeest westgeest.jan@gmail.com