Februaritelling 2018: Zon brengt veel vogels aan het licht, nu ook Kolganzen!

Na de maanden december en januari, waarin de zon zich erg weinig had laten zien, kwam in het telweekend van februari haar licht in ruime mate terug. De vogels wisten er wel raad mee: allicht werd voedsel bijgelicht en af en toe was er zelfs al een voorzichtige zangoefening hoorbaar (op de overigens nog frisse ochtenden). De berekende vogeldichtheid was voor februari bijzonder hoog, evenals het aantal soorten. Bij het schrijven van dit stuk waren er in 29 kavels (10,6 km²⁾ 78 soorten waargenomen, met een totale vogeldichtheid van 455/km². De topper was de ontdekking van een slaapplaats van meer dan 500 Kolganzen in Meijendel.

Kolganzen (foto: Jan Westgeest)

De 500 (à 600) Kolganzen stegen bij het eerste licht (vóór 8.30 uur) op vanuit kavel 7 (dat telkens later op de ochtend is geteld) en vlogen luid roepend enkele rondjes om hoogte te winnen. Dit spektakel werd nu waargenomen door de teller van kavel 15 en 16 toen hij naar deze kavels toe liep. Hij inventariseert dit seizoen bovendien in de Raaphorst- en Duivenvoordse-Veenzijdse polder, alwaar hij de ganzen reeds vanaf november meerdere keren zo’n klein halfuur na zonsopkomst vanuit het westen heeft zien aan komen vliegen (om daar op de weilanden te gaan fourageren). Hoogst waarschijnlijk gaat het dus steeds om dezelfde ganzengroep, die dan reeds vanaf november in Meijendel slaapt.^*)

In het oog springend is ook het grote aantal Slobeenden in deze maand, met name in kavel 1B (140 individuen). Toch komt zo’n concentratie wel vaker voor, zoals in december 2016 (102 in hetzelfde kavel) en in november 2009 (200 in kavel 2). De Grote zaagbekken lijken intussen juist al te zijn vertrokken. Veel Brilduikers hebben we trouwens ook niet aangetroffen, maar voor hen valt de piek meestal in maart.

Dichtheidsverloop van de Houtduif in de herfst/winter van de afgelopen tien jaar (dichtheden in aantallen per km²). De stippellijn is de derdegraads polynoom.

Dichtheidsverloop van de Vuurgoudhaan in de herfst/winter van de afgelopen tien jaar (dichtheden in aantallen per km²). De stippellijn is de derdegraads polynoom.

Hoge dichtheden
De Houtduif en de Vuurgoudhaan zijn dit seizoen al vaker geroemd om hun relatief hoge dichtheid. Bij de Houtduif kan de winterdichtheid van jaar tot jaar enorm wisselen, zo is de laatste jaren gebleken (zie grafiek). Maar bij de Vuurgoudhaan (en ook bij de Goudhaan) lijkt er sprake van een duidelijke toename in de laatste paar jaar.

Aparte vermeldingen naast de Kolganzen: het Smelleken in kavel 45, het Bokje in kavel 13S, de Turkse tortel in kavel 72, de Witkopstaartmees (nu in kavel 3; vorige maand in kavel 2) en de zes Grote barmsijzen in kavel 13. Overigens waren er ook in kavel 45 twee Barmsijzen (grote of kleine is onzeker).

Maar er is nog een kers op de taart: op 9 februari is er een Bosuil aangetroffen, in kavel 42. Hoewel deze waarneming buiten het telweekend viel (en dus ook niet is meegenomen in het overzicht onder aan deze pagina), vormt de waarneming wel meteen een territorium voor het komende broedseizoen en alleen al daarom wilde ik hem hier toch wel graag eervol vermelden.^**)

Jan Westgeest (westgeest.jan@gmail.com)

^*) met dank aan Adri Remeeus
^**) met dank aan Reinder de Boer